jakiś tam
  • jest – nie ma

    9.04.2023
    9.04.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać o powód, dla którego różnymi czasownikami określamy to czy coś się gdzieś znajduje, czy też nie. Przykładami mogą być: „we wsi jest szkoła”, „tam jest pies” używające odmienionego czasownika "być", ale „we wsi nie ma szkoły”, „tam nie ma psa” z czasownikiem „mieć”.

  • kłopotliwe drobiazgi interpunkcyjne
    25.05.2010
    25.05.2010
    Jaka powinna być interpunkcja w wyliczankach typu: zielony, ale nie niedojrzały, mądry, ale nie przemądrzały, oraz szybki jak błyskawica? Chodzi mi o to, czy w tym wypadku przed oraz powinien być przecinek?
    A czy w konstrukcjach z myślnikiem (słabszy – stopnia pierwszego, oraz silniejszy – stopnia drugiego) też powinien się tam znaleźć? Gdyby były tam same przecinki, nie miałabym wątpliwości, ale myślniki trochę zbijają mnie z tropu.
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • krzyczeć po kimś
    12.03.2016
    12.03.2016
    Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.
  • modularny, modułowy i nie tylko
    28.03.2003
    28.03.2003
    W jednej z odpowiedzi p. dr M. Bańko porusza problem modularny/ modułowy. W tekście z niemieckiego, który akurat tłumaczę, firma (meblowa) szczyci się tym, że popiera politykę modularną/ modułową. Jest mowa też o filozofii modularnej/ modułowej i o takowej strategii. Tylko czy w języku polskim można tego przymiotnika użyć w takim kontekście? Chodzi o to, że poszczególne przedstawicielstwa firmy specjalizują się w wąskim zakresie (by wypełnić nisze rynkowe) i jako poszczególne moduły tworzą harmonijna całość. W różnych słownikach, jak i w internecie, spotkałam się z modułową budową czegoś tam, strukturą i koncepcją. Modularna była architektura, cegła i budowa. Wszystko w sensie dosłownym. W takim przenośnym, jak chce tego mój klient, przymiotnik ten nie występował. Czy jest on w takim razie poprawny, czy trzeba użyć jakiegoś innego? Jakiego? Serdecznie dziękuję z góry za pomoc.
  • mój facet czy mój mężczyzna?
    29.10.2007
    29.10.2007
    Czy nie sądzą Państwo, że od dłuższego czasu następuje proces deprecjacji słowa mężczyzna na rzecz wszechobecnego faceta? Mój facet to, mój facet tamto, dla facetów, o facetach, faceci są… itd. Nawet tam, gdzie naturalne wydawałoby się użycie mężczyzny jako antonimu słowa kobieta, mowa jest o facecie. Np. wiele portali internetowych ma dział Kobieta, ale już nie Mężczyzna – jest tylko Facet. Skąd taka niechęć do używania słowa mężczyzna, i to wcale nie tylko w potocznej rozmowie?
  • Myanmar czy Mjanma?
    27.09.2012
    27.09.2012
    Myanmar czy Mjanma? Czy mogą się Państwo odnieść do argumentacji przedstawionej w Wikipedii?
  • myślnik rozdzielający
    12.09.2007
    12.09.2007
    Jeśli w zdaniu wtrącam pewien fragment rozpoczęty myślnikiem, to czy muszę użyć myślnika zamykającego, czy też musi to być przecinek? Na przykład tak:
    Tekst powstał na podstawie artykułów Jana Kowalskiego – rubryka „Życie” w „Dzienniku Pomorskim”, Marii Nowak – rubryka „Co słychać” w „Gazecie Łódzkiej”, oraz internetowej poradni językowej Wydawnictwa Naukowego PWN.

    Wydaje mi się, że gdybym pomiędzy Pomorskim a Marii użył myślnika, byłoby to niewłaściwe, bo tam potrzebny jest przecinek.
  • na drodze czy w drodze?
    2.05.2011
    2.05.2011
    Pytanie dotyczy sformułowania na drodze. Czy można powiedzieć: „Materiały zostały zakupione na drodze przetargu”, „Ptaki pozyskano na drodze polowań”? Jest to prawidłowe? Czy może powinno być „Materiały zostaną zakupione w drodze przetargu”, „Ptaki pozyskano w drodze polowań”?
    Dziękuję.
  • na pole, czyli na dwór
    16.05.2006
    16.05.2006
    Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
  • nazwy uniwersytetów amerykańskich
    10.09.2008
    10.09.2008
    Szanowni Państwo, mam problem z tłumaczonymi tekstami, w których pojawiają się nazwy obce uniwersytetów. Chętnie bym je zapisała po polsku, ale o ile Uniwersytet Teksański brzmi znośnie, to nie odważyłabym się podać polskiej nazwy Florida State University albo Northwestern University. Ale jaki zastosować przyimek przy takiej obcej nazwie? Mieć odczyt w/na Northwestern University?
    Będę wdzięczna za jakieś wskazówki.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego